Lekcje Chemii

Aminy są związkami organicznymi, posiadającymi w swej budowie azot będący odpowiednikiem amoniaku NH₃, w którym od jednego do trzech wodorów zostało podstawionych grupami alkilowymi bądź arylowymi.

W zależności od liczby podstawionych atomów wodoru, aminy dzieli się na:

• aminy pierwszorzędowe o wzorze ogólnym RNH₂
• aminy drugorzędowe o wzorze ogólnym R₂NH
• aminy trzeciorzędowe o wzorze ogólnym R₃N

R – grupa alkilowa bądź arylowa.

Właściwości fizyczne amin

Mimo różnic pomiędzy aminami o różnej rzędowości, aminy wykazują silną zasadowość. Są one w stanie zabarwić lakmus na niebiesko.

Aminy należą do związków polarnych, czym przypominają amoniak, dzięki czemu są zdolne do tworzenia międzycząsteczkowych wiązań wodorowych pomiędzy własnymi cząsteczkami. Oczywiście pomiędzy aminami trzeciorzędowymi, które nie posiadają połączonego z azotem atomu wodoru, i nie wiążą się między sobą w ten sposób. Obecność wiązań wodorowych powoduje podwyższenie temperatury wrzenia amin w stosunku do niepolarnych odpowiedników amin, czyli związków o analogicznej masie cząsteczkowej, lecz pozbawionych grup funkcyjnych. Temperatury te są jednak niższe niż w przypadku alkoholi czy kwasów karboksylowych o analogicznej budowie.

Podobnie jak inne związki organiczne posiadające polarne grupy funkcyjne, oraz mające możliwość tworzenia wiązań wodorowych z wodą, niewielkie aminy (do 6 atomów węgla) stosunkowo dobrze rozpuszczają się w wodzie.

Aminy dobrze rozpuszczają się w rozpuszczalnikach organicznych o niewielkiej polarności, bądź mniejszej od polarności wody. Wymienić tu można benzen, etery, czy alkohole.

Aminy należą do związków o wyraźnym zapachu. Metyloamina i etyloamina przypominają wonią amoniak. Inne aminy alifatyczne (alkiloaminy) przywodzą na myśl ryby.

Aminy aromatyczne w zdecydowanej większości są silnie trujące, co wraz z szybkim wchłanianiem przez skórę może doprowadzić do ciężkich powikłań, a nawet śmierci osób wystawionych na działanie amin.

Podobnie jak fenole, aminy aromatyczne zazwyczaj są bezbarwne. Jednak ze względu na łatwość ulegania reakcjom utlenienia, nie wystarczająco oczyszczone ulegają zabarwieniu produktami reakcji utlenienia.