Category Archives: Związki alifatycznwe
Świece – światło w mroku
Świece są wynalazkiem tak starym, że trudno choćby podejrzewać, kiedy zaczęła się ich historia. Mimo to pełnią swą rolę po dziś dzień, niezależnie od stopnia rozwoju cywilizacyjnego społeczeństwa.
Dieny
Dieny należą do węglowodorów nienasyconych, alifatycznych związków organicznych posiadających w łańcuchu dwa wiązania podwójne pomiędzy atomami węgla C—C.
Łańcuchy otwarte dienów posiadają wzór ogólny cząsteczki w postaci:
CnH2n-2
Dla dienów cyklicznych wzór ten wygląda następująco:
CnH2n-4
n – dowolna liczba naturalna różna od zera, określająca liczbę atomów węgla w cząsteczce.
Dieny:
- skumulowane
- sprzężone
- izolowane
- cyklodieny
Alkiny – węglowodory nienasycone
Węglowodory nienasycone – alkiny
Alkiny to węglowodory nienasycone, posiadające w swej strukturze potrójne wiązanie pomiędzy atomami węgla C—C.
Szereg homologiczny alkinów posiada wzór ogólny cząsteczek w postaci:
CnH2n-2
n – dowolna liczba naturalna różna od zera, określająca liczbę atomów węgla w cząsteczce.
Alkiny należą również do grupy związków alifatycznych, nie posiadających w składzie struktur aromatycznych.
Alkeny – węglowodory nienasycone
Węglowodory nienasycone – alkeny
Alkeny są to węglowodory posiadające podwójne wiązanie pomiędzy atomami węgla C—C. Posiadają ogólny wzór cząsteczki w postaci:
CnH2n
n – dowolna liczba naturalna różna od zera, określająca liczbę atomów węgla w cząsteczce.
Alkeny należą również do grupy związków alifatycznych, nie posiadających w składzie struktur aromatycznych.
Bezwodnik kwasu octowego – właściwości i zastosowanie
Kwas octowy, o nazwie systematycznej wg systemu IUPAC kwas etanowy, jest drugim związkiem w szeregu homologicznym alifatycznych kwasów karboksylowych.
Bezwodnik kwasu octowego jest żrącą i palącą cieczą, której pary tworzą mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Pary zbierają się w niższych partiach pomieszczeń, ponieważ są one cięższe od powietrza.
- M = 102,09 g/mol
- ciecz w 20 °C, bezbarwna, o ostrym zapachu octu
- tt = -73,1 °C
- tw = 139,55 °C
- d20 = 1,08 g/cm3
Bezwodnik kwasu octowego posiada niebezpieczne właściwości, ze względu na większą reaktywność w porównaniu z kwasem octowym. Niebezpiecznie reaguje z wodą, aminami kwasami nieorganicznymi, wodą utlenioną, nadtlenkiem sodu, nadmanganianami, oraz wodorotlenkiem sodu. Pod wpływem wilgoci działa korodująco.
- temp. zapłonu = 49 °C
- NDS = 10 mg/m3
- DGW = 2 % obj.
- GGW = 10,2 % obj.
Działanie toksyczne
Bezwodnik kwasu octowego jest związkiem drażniącym i żrącym. Wywołuje łzawienie, ból oczu, światłowstręt, obrzęk rogówki, uczucie pieczenia błon śluzowych oraz duszności.
Przedłużające się wystawienie na działanie bezwodnika kwasu octowego może wywołać obrzęk płuc, zapalenie tęczówki.
Zatrucie drogą pokarmową powoduje oparzenia jamy ustnej, przełyku, mdłości i wymioty. W terapii zatrucia bezwodnikiem kwasu octowego nie wywołuje się wymiotów, lecz podaje białko jaja, ewentualnie mleko.
Zatrucie inhalacyjne wiąże się z obrzękiem płuc wynikającym z najmniejszego wysiłku fizycznego. Należy poszkodowanego chronić przed utratą ciepła.
Terapia polega na podawaniu tlenu, oraz dożylnemu podaniu przez lekarza hudrokortyzonu, furosemidu, natomiast inhalacyjnie – deksametazonu.
W przypadku kontaktu skórnego konieczne jest obmycie wodą. Nie stosuje się mydła, czy środków zobojętniających.
Kwas octowy / kwas etanowy – właściwości i zastosowanie
Kwas octowy, o systematycznej nazwie kwas etanowy, jest drugim związkiem w szeregu homologicznym alifatycznych kwasów karboksylowych.
Właściwości kwasu octowego
Jest żrącą i palną cieczą, palącą się niebieskim płomieniem.
Pary tworzą z powietrzem mieszaninę wybuchową. Są cięższe od powietrza, zbierają się zatem przy podłodze pomieszczeń.
Roztwory wodne są palne w stężeniach powyżej 55 %.
Kwas octowy działa koordynująco na metale.
Reaguje niebezpiecznie z wieloma substancjami, w tym wodorotlenkiem sodu, potasu, kwasem chromowym, tlenkiem chromu (VI), wodą utlenioną, kwasem azotowym (V), oleum.
- NDS = 5 mg/m3
- DGW = 4 % obj.
- GGW = 17 % obj.
- Dawka śmiertelna dousta = 60 – 70 ml
Działanie toksyczne
Kwas octowy jest związkiem drażniącym i żrącym.
Kwas octowy lodowaty oraz roztwory o stężeniu powyżej 80 % mają działanie żrąca, wywołują martwicę koagulacyjną tkanek.
Kwas octowy w postaci par i dymów ma działanie drażniące i duszące. Może wywołać krwioplucie, toksyczny obrzęk płuc.
Przy rozległych oparzeniach istnieje możliwość wystąpienia wstrzącu, hemolizy i uszkodzenia nerek. Do powikłań należą zapalenie płuc, oskrzeli, krwawienia lub perforacje przewodu pokarmowego.
