Category Archives: Chemia praktyczna

Dodatki do żywności

Dzisiejsza produkcja żywności niemal nie obchodzi się bez różnego rodzaju dodatków do żywności. Ich stosowanie zostało poniekąd wymuszone przez współczesny styl życia. Produkty żywnościowe muszą dłużej zachować świeżość na półkach sklepowych i po przyniesieniu do domu. Nie bez znaczenia jest ich wygląd, który często okazuje się nawet ważniejszy niż smak i zapach produktów. Liczy się nie tylko świeży wygląd, ale także apetyczna konsystencja i barwa produktów. Wobec obecnego tempa życia i dostępnych możliwości, produkcja żywności wymaga również przygotowania oferty potraw i półproduktów do natychmiastowego przygotowania.

Dodatki do żywności – klasyfikacja według numerów E

Numer Nazwa Funkcja Opis
E 100 Kurkumina barwnik
E 101 (i) Ryboflawina barwnik
(ii)
Ryboflawiny-5′-fosforan
E 102 Tartrazyna barwnik
E 104 Żółcień chinolinowa barwnik
E 110 Żółcień pomarańczowa
S
barwnik
E 120 Koszenila, barwnik
Kwas karminowy

Sztuczna biżuteria

W czasach kryzysu gospodarczego lub mody na wielobarwne i jaskrawe stroje i dodatki modna staje się sztuczna biżuteria. Kolorowe koraliki, sztuczny bursztyn, sztuczne kamienie, imitacja rogu i masy perłowej, plastikowe bransolety. Możliwości jest wiele, a oparte są o związki chemii organicznej – tworzywa sztuczne.

Dziś biżuteria wykonywana z tworzyw sztucznych nie jest jedynie zamiennikiem drogich projektów, wykonanych z naturalnych materiałów. Bardzo często samo tworzywo stanowi dizajnerski materiał, którego właściwości pozwalają na uzyskanie oszałamiającego efektu.

Bursztynowy zawrót głowy

Bursztyn jest jednym z najczęściej podrabianych materiałów. Duży popyt na biżuterię wykonaną z bursztynu spowodował reakcję ze strony jej producentów: produkcję imitacji bursztynu i udostępnienie go większej liczbie klientów.

Dziś sztuczny bursztyn uzyskuje się dzięki zastosowaniu takich materiałów jak polistyren, polimetakrylan metylu, żywice akrylowe (np. Slocum imitation amber), żywice poliestrowe, żywice epoksydowe i żywice naturalne.

Jaszczurka zatopiona w sztucznym bursztynie
jaszczurka współczesna zatopiona w polisterenie
na podkładzie z naturalnej płytki bursztynu –
falsyfikat poszukiwanej inkluzji
Fot. Gabriela Gierłowska
Źródło: www.rynekjubilerski.pl/pokaz.php?
kg=38&idk=71&id=494

Szczególnie dobrze sprawdzają się w roli bursztynu żywice.

  • Slocum imitation amber jest to żywica akrylowa produkowana przez Slocum Laboratories.
  • Lane żywice poliestrowe, utwardzalne w temperaturze pokojowej dzięki zastosowaniu odpowiednich katalizatorów umożliwiają uzyskiwanie fałszywych inkluzji bursztynowych, czyli zatopionych w masie ‚bursztynowej’ owadów i fragmentów roślin. Dla niewprawnego oka amatora bursztynów żywice te do złudzenia przypominają bursztyn, przez co  łatwo można dać się oszukać.
  • Odmianą inkluzji zatapianych w żywicy poliestrowej jest sam naturalny bursztyn. Otrzymany produkt, tzw. polibern, jest szeroko stosowany w przemyśle, między innymi w formie bransolet, zawieszek i naszyjników.
  • Żywice epoksydowe i fenolowe stosowane są jako otoczki chroniące jeszcze miękkie żywice naturalne lub kopale.

Celuloid – imitacja kości słoniowej i rogu

W XIX w. Stany Zjednoczone opanowane zostały przez nową modę – bilard. Podstawą tego sportu były kule bilardowe wykonywane z kości słoniowej. Ogromny wzrost zapotrzebowania na ten materiał spowodował wręcz odwrotne zjawisko. Dostawy surowca, z przyczyn oczywistych, zostały niemalże wstrzymane.

Ratunkiem dla producenta kul bilardowych okazał się konkurs na najlepszy materiał imitujący kość słoniową, który zwyciężył John Wesley Hyatt prezentujący światu w 1868 roku celuloid. Materiał zastępujący kość słoniową, róg, szylkret oraz bursztyn, jednak ze względu na łatwopalność – dość niebezpieczny.

Szklane i metaliczne wisiory – polimetakrylan metylu

Naszyjnik z polimetakrylanu metylu (PMMA)
Naszyjnik z polimetakrylanu metylu (PMMA)
Źródło: cado.pl/bizuteria/naszyjnik-cado-010

Polimetakrylan metylu (PMMA) świetnie sprawdza się w roli biżuterii ze względu na możliwość uzyskania gładkiej, lustrzanej powierzchni, rozświetlającej kreację.

Sztuczne kamienie

Mimo iż sztuczne, mamią i urzekają niejedną kobietę i niejednego mężczyznę. Do najpopularniejszych sztucznych kamieni należą piasek pustyni, noc Kairu i szmaragd Nilu.

Produkowane są z szkliwa awenturynowego z dodatkami opiłków metali, nadających kamieniom tym blask i lśnienie.