Lekcje Chemii

Ołówek i gumka to podstawa szkolnictwa. Choć dzisiejsze czasy wydają się zmieniać nieco ten stan rzeczy, opowiadając się za bardziej nowoczesną technologią. Mimo to, ołówek i gumka nadal warte są uwagi, dzieląc się tym, co mają w sobie najlepszego z grafikami i przedszkolakami 😉 .

Ołówek

Współczesne ołówki wykonywane są z grafitu zmieszanego w określonych proporcjach z glinką kaolinową, uformowanego do postaci rysiku, najczęściej w formie walca. Ze względu na dużą łamliwość takich rysików, większość otaczana jest oprawkami, stąd ołówki drewniane, lub ołówki automatyczne.

Grafit

Funkcję piszącą w ołówku pełni grafit. Jest to Jedna z odmian alotropowych węgla, wśród których można wymienić także diament, czy fullereny.
Sam w sobie grafit jest minerałem luźnej, warstwowej strukturze krystalicznej, przez co jest miękki i łupliwy. Pocierając nim o kartkę oddzielają się najbliższe warstwy, by pozostawić na nim ślad.

Glinka kaolinowa

Glinka kaolinowa jest wypełniaczem, który zwiększa twardość ołówków. Im twardszy jest ołówek […, 2B, B, HB, H, 2H, …], tym więcej zawiera on w swym składzie glinki, a mniej grafitu. Dlatego twarde ołówki pozostawiają po sobie delikatniejszą kreskę.
Glinka kaolinowa jest substancją nieorganiczną wykorzystywaną także do produkcji cienkiej porcelany.

Historia ołówka

Nie od początku swego istnienia ołówek wyglądał tak, jak dziś. Jeszcze w średniowieczu graficy i malarze korzystali z innej formy ołówka, stopu ołowiu i cyny w formie rysika, owiniętego w skórę. Taki ołowiany ołówek także pozostawiał po sobie ciemny ślad, choć praca z nim była szkodliwa dla zdrowia.
Do wymazywania śladów wykorzystywano kawałki chleba. Po zgnieceniu wypieku na ciasto, staje się ono lepkie, dzięki czemu usuwało ono ślad ołówka.
Przypadkowe odkrycie złóż grafitu po burzy, która w połowie XVI wieku przewróciła w Anglii drzewo odsłaniając „czarny ołów”, pozwoliło na zmianę rysików na bardziej przyjazne zdrowiu.

Gumka

W parze z ołówkiem dobrze sprawdza się także gumka. Służy ona do ścierania z podłoża śladu pozostawionego przez grafit. Gumki wykonywane są z kauczuku, substancji pochodzenia naturalnego. Mleczko kauczukowe, inaczej lateks, jest wydzieliną drzewa kauczukowego Hevea brasiliensis, roznącego w Ameryce Południowej.
Pierwsze próbki lateksu zostały przywiezione do Europy przez hiszpańskich podróżników, ale to dopiero przypadek sprawił, że znalazł on swoje miejsce wśród artykułów piśmienniczych. Za to odkrycie odpowiedzialny jest Joseph Priestley