Tag Archives: biżuteria
Złoto
Ceniony na całym niemal świecie pierwiastek. Upragniony wśród elit i zwykłych obywateli. Używany jako surowiec do produkcji biżuterii i zdobień, oraz jako lokata kapitału.
6
blok d
l.z.i. – 34(1)
Au
złoto
łac. aurum
MA = 196,96654 u
Z = 79
A =
t.t. = 1064,2 °C
t.w. = 2800 °C
p.a. = 144 pm
metaliczny
d – 19,30 g/cm³
st.u.: -I, +I, +III, +V
T1/2 = 4,2 ⋅ 1010 lat
metal przejściowy
amfoteryczny charakter tlenków
l.z.i – liczba znanych izotopów (trwałych)
t.t. – temperatura topnienia
t.w. – temperatura wrzenia
p.a. – promień atomu
d – gęstość
MA – względna masa atomowa
Z – liczba atomowa
A – liczba masowa
st.u. – stopnień utlenienia
T1/2 – okres półtrwania
Złoto nie jest cenne ze względu na swój wygląd w czystej postaci. Podobnie pięknych metali i jeszcze piękniejszych minerałów można znaleźć wiele. Jednak złoto jest rzadkie. Rzadkie, nie ulegające rdzewieniu i śniedzeniu. A więc pozostające w formie, w którą ubrała go Matka Natura lub sprawne ręce człowieka.
Pochodzenie
Złoto jest metalem, które mimo swojej rzadkości, często można znaleźć w czystej postaci – złoto rodzime. Wydobywane jest na całym świecie z głębokich pokładów. W mniejszych ilościach, jak to ilustrują filmy o Dzikim Zachodzie, bywa wypłukiwane z osadów rzecznych i strumieni.
Najbardziej znane, eksploatowane złoża złota istnieją w Kalifornii w Stanach Zjednoczonych. Do nieco mniej znanych należą złoża znajdujące się w Afryce Południowej, w prowincji Transval, w Klondike w Kanadzie, na Alasce, w Australii i na Uralu.
W Polsce złoto wydobywano w Złotym Stoku i Tatrach.
Równocześnie z wydobyciem złota rodzimego, kruszec ten uzyskuje się jako produkt uboczny obróbki rud miedzi czy ołowiu.
Złoto
- Barwa: jasnożółta do mosiężnozłotej
- Połysk: metaliczny
- Rysa: żółta
- Grupa: pierwiastki rodzime
- Układ krystalograficzny: regularny
- Postać: ziarna, regularne kryształy są rzadkie
- Symbol chemiczny: Au
- Twardość: 2,5 – 3
- Gęstość: 19,3; w stopie z innymi metalami 15,5
- Łupliwość: brak
- Przełam: haczykowaty
- Fluorescencja: brak
Właściwości złota
Złoto jest świetnym przewodnikiem elektryczności i ciepła. Jest odporne na korozję i nierozpuszczalne w kwasach, poza wodą królewską, czyli mieszaniną kwasu azotowego i solnego. Ulega rozpuszczeniu w rtęci, należy więc uważać, aby złota biżuteria nie miała z nią kontaktu.
Podobnie jak srebro, złoto jest pierwiastkiem miękkim, jednak prawie dwa razy cięższym (gęstość wynosi 19,3 g/cm3). Jest kowalne i ciągliwe, dzięki czemu można je łatwo formować.
Złoto rodzime, nie połączone z innymi pierwiastkami, najczęściej występuje w postaci ziarnistych i drzewiastych skupień. Bardzo często występuje łącznie z srebrem – domieszka srebra może wynosić od 2 do 20 %. Rzadziej zawiera domieszki platyny i miedzi.
Zastosowanie złota
- złota biżuteria – od łańcuszków, poprzez kolczyki, a skończywszy na spinkach do mankietów
- zdobienia, np. rzeźby, powierzchnie płaskorzeźb, oprawy książek
- lokata kapitału (sztabki) i metal monetarny
- cele tezauryzacyjne
- produkcja stopów szlachetnych
- protetyka dentystyczna
- aparatura chemiczna
- elektronika
Srebrna, złota lub platynowa biżuteria, to najcenniejsze formy wychodzące spod ręki jubilera.
Sztuczna biżuteria
W czasach kryzysu gospodarczego lub mody na wielobarwne i jaskrawe stroje i dodatki modna staje się sztuczna biżuteria. Kolorowe koraliki, sztuczny bursztyn, sztuczne kamienie, imitacja rogu i masy perłowej, plastikowe bransolety. Możliwości jest wiele, a oparte są o związki chemii organicznej – tworzywa sztuczne.
Dziś biżuteria wykonywana z tworzyw sztucznych nie jest jedynie zamiennikiem drogich projektów, wykonanych z naturalnych materiałów. Bardzo często samo tworzywo stanowi dizajnerski materiał, którego właściwości pozwalają na uzyskanie oszałamiającego efektu.
Bursztynowy zawrót głowy
Bursztyn jest jednym z najczęściej podrabianych materiałów. Duży popyt na biżuterię wykonaną z bursztynu spowodował reakcję ze strony jej producentów: produkcję imitacji bursztynu i udostępnienie go większej liczbie klientów.
Dziś sztuczny bursztyn uzyskuje się dzięki zastosowaniu takich materiałów jak polistyren, polimetakrylan metylu, żywice akrylowe (np. Slocum imitation amber), żywice poliestrowe, żywice epoksydowe i żywice naturalne.
jaszczurka współczesna zatopiona w polisterenie
na podkładzie z naturalnej płytki bursztynu –
falsyfikat poszukiwanej inkluzji
Fot. Gabriela Gierłowska
Źródło: www.rynekjubilerski.pl/pokaz.php?
kg=38&idk=71&id=494
Szczególnie dobrze sprawdzają się w roli bursztynu żywice.
- Slocum imitation amber jest to żywica akrylowa produkowana przez Slocum Laboratories.
- Lane żywice poliestrowe, utwardzalne w temperaturze pokojowej dzięki zastosowaniu odpowiednich katalizatorów umożliwiają uzyskiwanie fałszywych inkluzji bursztynowych, czyli zatopionych w masie ‚bursztynowej’ owadów i fragmentów roślin. Dla niewprawnego oka amatora bursztynów żywice te do złudzenia przypominają bursztyn, przez co łatwo można dać się oszukać.
- Odmianą inkluzji zatapianych w żywicy poliestrowej jest sam naturalny bursztyn. Otrzymany produkt, tzw. polibern, jest szeroko stosowany w przemyśle, między innymi w formie bransolet, zawieszek i naszyjników.
- Żywice epoksydowe i fenolowe stosowane są jako otoczki chroniące jeszcze miękkie żywice naturalne lub kopale.
Celuloid – imitacja kości słoniowej i rogu
W XIX w. Stany Zjednoczone opanowane zostały przez nową modę – bilard. Podstawą tego sportu były kule bilardowe wykonywane z kości słoniowej. Ogromny wzrost zapotrzebowania na ten materiał spowodował wręcz odwrotne zjawisko. Dostawy surowca, z przyczyn oczywistych, zostały niemalże wstrzymane.
Ratunkiem dla producenta kul bilardowych okazał się konkurs na najlepszy materiał imitujący kość słoniową, który zwyciężył John Wesley Hyatt prezentujący światu w 1868 roku celuloid. Materiał zastępujący kość słoniową, róg, szylkret oraz bursztyn, jednak ze względu na łatwopalność – dość niebezpieczny.
Szklane i metaliczne wisiory – polimetakrylan metylu
Naszyjnik z polimetakrylanu metylu (PMMA)
Źródło: cado.pl/bizuteria/naszyjnik-cado-010
Polimetakrylan metylu (PMMA) świetnie sprawdza się w roli biżuterii ze względu na możliwość uzyskania gładkiej, lustrzanej powierzchni, rozświetlającej kreację.
Sztuczne kamienie
Mimo iż sztuczne, mamią i urzekają niejedną kobietę i niejednego mężczyznę. Do najpopularniejszych sztucznych kamieni należą piasek pustyni, noc Kairu i szmaragd Nilu.
Produkowane są z szkliwa awenturynowego z dodatkami opiłków metali, nadających kamieniom tym blask i lśnienie.
