Tytanowce – 4. grupa układu okresowego pierwiastków


Tytanowce, 4. grupa układu okresowego pierwiastków, są pierwiastkami popularnymi w naturze, jednak rozproszonymi i występującymi głównie jako zanieczyszczenia. Ich minerały są stosunkowo rzadkie w przyrodzie.

Ti tytan – 0,42 % = 10
Zr cyrkon – 0,020 % = 20
Hf hafn – 0,00045 %
Rf rutherford
/% – zawartość pierwiastka w dostępnej badaniom części skorupy ziemskiej = miejsce pierwiastka pod względem rozpowszechnienia/

Tytanowce występują naturalnie jako zanieczyszczenia innych minerałów, oraz w niewielkiej ilości jako rudy minerałów (większe skupiska własnych minerałów):

  • ilmenit FeTiO3
  • rutyl TiO2
  • baddeleit ZrO2
  • cyrkon ZrSiO4

Wyjątkiem jest tu hafn, który stanowi jedynie domieszki do innych minerałów, głównie cyrkonowych.

Zastosowanie tytanowców

Wśród tytanowców największe znaczenie dla człowieka posiadają tytan oraz cyrkon.

Tytan

Tytan jest pierwiastkiem o niewielkiej gęstości i dobrych właściwościach mechanicznych. Z tego względu stał się interesującym materiałem do budowy samolotów odrzutowych oraz rakiet kosmicznych.

Ferrotytan jest dodatkiem stopowym, który znacznie poprawia elastyczność i wytrzymałość stali. Wystarczającym dodatkiem są ilości mniejsze niż 0,1 % Ti w stali, przy czym ferrotytan zawiera do 25 % tytanu, pozostała część to żelazo. Ferrotytan otrzymuje się poprzez redukcję rutylu TiO2 w obecności żelaza Fe.