Związek chemiczny a mieszanina. Metody rozdzielania mieszanin.
a) Reakcja chemiczna a zjawisko fizyczne.
Reakcja chemiczna – przemiana, w której powstają nowe substancje o innych właściwościach fizycznych i chemicznych niż substancja wyjściowa.
Zjawisko fizyczne – jest to przemiana w wyniku której zmienia się kształt, forma, stan skupienia substancji.
Zjawisko fizyczne |
Reakcja chemiczna |
parowanie skraplanie topnienie krzepnięcie sublimacja resublimacja przepływ prądu przez przewodnik indukcja burza |
spalanie/utlenianie rdzewienie żelaza kwaśnienie mleka kiszenie kapusty otrzymywanie związków chemicznych |
b) Mieszanina a związek chemiczny.
Mieszanina- układ co najmniej dwóch substancji. Substancje nie łączą się wiązaniami chemicznymi tylko są wymieszane mechanicznie.
Mieszanina |
Związek chemiczny |
Może zawierać bardzo wiele składników |
Zawiera zwykle niewielką ilość składników |
Można ją rozdzielić na składniki metodami fizycznymi |
Można go rozdzielić na składniki (pierwiastki) metodami chemicznymi |
Właściwości składników są zachowane |
Składniki nie zachowują swoich właściwości – powstaje nowa substancja |
Składniki mieszamy w dowolnych ilościach |
Składniki łączymy w ściśle określonych ilościach |
c) Typy mieszanin.
Mieszanina jednorodna – homogeniczna,
-
powietrze
-
stopy metali
-
woda z sokiem
-
woda gazowana.
Mieszanina niejednorodna – heterogeniczna,
-
woda + piasek
-
woda + olej
Właściwości mieszanin zależą od:
-
rodzaju składników
-
proporcji składników.
d) Sposoby rozdzielania mieszanin.
Przypomnienie pojęć:
-
KRYSTALIZACJA – odparowanie rozpuszczalnika, zatężenie roztworu lub jego oziębienie.
-
FILTRACJA (SĄCZENIE) – polega na oddzieleniu substancji stałej na sączkach o odpowiedniej wielkości porów.
-
DEKANTACJA – zlanie cieczy znad osadu.
-
SEDYMEMTACJA – opadanie cząstek ciała stałęgo na dno pod wpływem siły ciężkości.
-
METODY RĘCZNE – ręczne oddzielenie, przesiewanie przez sito, rozdzaił z apomocą magnesu.
-
DESTYLACJA – przeprowadzenie cieczy w stan pary I skroplenie par. Wykorzystuje się różnicę w temperaturze wrzenia składników.
-
HROMATOGRAFIA (bibułowa, kolumnowa) – wykorzystuje ona różnicę szybkości przemieszczania się poszczególnych składników mieszaniny względem podłoża.
-
EKSTRAKCJA – wykorzystuje się różnicę rozpuszczalności składników mieszaniny w użytym rozpuszczalniku.
Zadanie 1.
Za pomocą jakiej metody rozdzielisz następujące mieszaniny?
-
piasek i woda – SĄCZENIE
-
roztwór soli kuchennej – KRYSTALIZACJA
-
woda i ocet – DESTYLACJA
-
węglan wapnia i jod – EKSTRAKCJA ( w chloroformie lub benzynie).
Omówienie wad i zalet poszczególnych metod oraz kryteriów ich zastosowania.
e) Koloidy.
Przykłady:
-
mieszanina wody i żelatyny
-
mleko
-
musztarda
-
mydło
-
mgła.
Podczas odparowywania rozpuszczalnika lub ochładzania koloidu tworzy się koagulat (żel) – układ o wyglądzie zbliżonym do ciała stałego, miękki I elastyczny.
Doświadczenie 1.
Multimedialna prezentacja chromatografii kolumnowaj, ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmu podziału.: