Tag Archives: miedziowce
Miedziowce – 11. grupa układu okresowego pierwiastków
Miedziowce, 11 grupa układu okresowego pierwiastków, należą do pierwiastków przydatnych człowiekowi, zarówno w budownictwie, przemyśle i chemii, jak i dla upiększania otoczenia.
Występowanie miedziowców w przyrodzie
Cu miedź – 0,0055 % = 26
Ag srebro – 4×10-6 %
Au złoto – 4×10-7 %
Rg roentgen
/% – zawartość pierwiastka w dostępnej badaniom części skorupy ziemskiej = miejsce pierwiastka pod względem rozpowszechnienia/
Miedź jest pierwiastkiem tworzącym różnego rodzaju minerały. Do najpopularniejszych należą minerały siarczkowe, tlenkowe, węglanowe i krzemianowe:
- chalkozyn Cu2S
- kowelin CuS
- chalkopiryt CuFeS2
- kupryt Cu2O
- malachit CuCO3 × Cu(OH)2
- azuryt 2CuCO3 × Cu(OH)2
Również srebro występuje w przyrodzie w dużej mierze jako minerały:
- argentyt Ag2S
- pirargiryt Ag3SbS3
- chlorargiryt AgCl
Czasem jednak występuje także jako srebro rodzime. Nie bez znaczenia są ilości występujące jako zanieczyszczenia rud innych metali, w tym ołowiu i miedzi.
Złoto nieco odbiega od profilu powyższych miedziowców występując głównie jako złoto rodzime. Występuje w postaci żył w skałach magmowych, oraz w znacznym rozdrobnieniu w złożach pirytów i innych minerałów siarczkowych. W tym przypadku jest niedostrzegalne pod mikroskopem, a jego wyizolowanie jest możliwe jedynie metodami chemicznymi.
Zastosowanie miedziowców
Miedziowce należą do grupy pierwiastków o dużym znaczeniu dla człowieka. Szczególne znaczenie posiada miedź.
Zastosowanie miedzi
Miedź posiada wiele przydatnych dla człowieka właściwości: dobre przewodnictwo elektryczne i cieplne, oraz przydatne właściwości mechaniczne tj. dobra kowalność i znaczna wytrzymałość na rozciąganie.
W obecnych czasach miedź znajduje ogromne znaczenie w budownictwie. Wytwarzane są z niej różnego typu instalacje, w tym elektryczne, gazowe i wodne. Przewody elektryczne wytwarzane są z czystej miedzi elektrolitycznej, dzięki czemu w świetny sposób przewodzi prąd. Blacha miedziana wykorzystywana jest jako pokrycia dachów czy w miejsce tradycyjnie wykorzystywanych płytek ceramicznych w kuchniach, jako ekrany kuchenne. Jej antybakteryjne działanie i piękny, ciepły wygląd powodują, że zyskuje na popularności jako materiał wykończeniowy we wnętrzach prywatnych i publicznych.
Miedź o mniejszej czystości niż miedź elektrolityczna służy do produkcji aparatury przemysłowej i chemicznej, kotłów czy aparatów destylacyjnych.
Miedź wykorzystywana jest nie tylko w postaci czystego metalu, ale także stopów z innymi metalami, np. brąz, mosiądz, czy konstantan.
czytaj więcej – stopy miedzi, minerały miedzi
Złoto
Ceniony na całym niemal świecie pierwiastek. Upragniony wśród elit i zwykłych obywateli. Używany jako surowiec do produkcji biżuterii i zdobień, oraz jako lokata kapitału.
6
blok d
l.z.i. – 34(1)
Au
złoto
łac. aurum
MA = 196,96654 u
Z = 79
A =
t.t. = 1064,2 °C
t.w. = 2800 °C
p.a. = 144 pm
metaliczny
d – 19,30 g/cm³
st.u.: -I, +I, +III, +V
T1/2 = 4,2 ⋅ 1010 lat
metal przejściowy
amfoteryczny charakter tlenków
l.z.i – liczba znanych izotopów (trwałych)
t.t. – temperatura topnienia
t.w. – temperatura wrzenia
p.a. – promień atomu
d – gęstość
MA – względna masa atomowa
Z – liczba atomowa
A – liczba masowa
st.u. – stopnień utlenienia
T1/2 – okres półtrwania
Złoto nie jest cenne ze względu na swój wygląd w czystej postaci. Podobnie pięknych metali i jeszcze piękniejszych minerałów można znaleźć wiele. Jednak złoto jest rzadkie. Rzadkie, nie ulegające rdzewieniu i śniedzeniu. A więc pozostające w formie, w którą ubrała go Matka Natura lub sprawne ręce człowieka.
Pochodzenie
Złoto jest metalem, które mimo swojej rzadkości, często można znaleźć w czystej postaci – złoto rodzime. Wydobywane jest na całym świecie z głębokich pokładów. W mniejszych ilościach, jak to ilustrują filmy o Dzikim Zachodzie, bywa wypłukiwane z osadów rzecznych i strumieni.
Najbardziej znane, eksploatowane złoża złota istnieją w Kalifornii w Stanach Zjednoczonych. Do nieco mniej znanych należą złoża znajdujące się w Afryce Południowej, w prowincji Transval, w Klondike w Kanadzie, na Alasce, w Australii i na Uralu.
W Polsce złoto wydobywano w Złotym Stoku i Tatrach.
Równocześnie z wydobyciem złota rodzimego, kruszec ten uzyskuje się jako produkt uboczny obróbki rud miedzi czy ołowiu.
Złoto
- Barwa: jasnożółta do mosiężnozłotej
- Połysk: metaliczny
- Rysa: żółta
- Grupa: pierwiastki rodzime
- Układ krystalograficzny: regularny
- Postać: ziarna, regularne kryształy są rzadkie
- Symbol chemiczny: Au
- Twardość: 2,5 – 3
- Gęstość: 19,3; w stopie z innymi metalami 15,5
- Łupliwość: brak
- Przełam: haczykowaty
- Fluorescencja: brak
Właściwości złota
Złoto jest świetnym przewodnikiem elektryczności i ciepła. Jest odporne na korozję i nierozpuszczalne w kwasach, poza wodą królewską, czyli mieszaniną kwasu azotowego i solnego. Ulega rozpuszczeniu w rtęci, należy więc uważać, aby złota biżuteria nie miała z nią kontaktu.
Podobnie jak srebro, złoto jest pierwiastkiem miękkim, jednak prawie dwa razy cięższym (gęstość wynosi 19,3 g/cm3). Jest kowalne i ciągliwe, dzięki czemu można je łatwo formować.
Złoto rodzime, nie połączone z innymi pierwiastkami, najczęściej występuje w postaci ziarnistych i drzewiastych skupień. Bardzo często występuje łącznie z srebrem – domieszka srebra może wynosić od 2 do 20 %. Rzadziej zawiera domieszki platyny i miedzi.
Zastosowanie złota
- złota biżuteria – od łańcuszków, poprzez kolczyki, a skończywszy na spinkach do mankietów
- zdobienia, np. rzeźby, powierzchnie płaskorzeźb, oprawy książek
- lokata kapitału (sztabki) i metal monetarny
- cele tezauryzacyjne
- produkcja stopów szlachetnych
- protetyka dentystyczna
- aparatura chemiczna
- elektronika
Srebrna, złota lub platynowa biżuteria, to najcenniejsze formy wychodzące spod ręki jubilera.
Srebro
Jeden z bliżej poznanych i cenionych, choć rzadkich, metali. Szeroko stosowany w przemyśle i gospodarstwach domowych. Stosowany jest w technologii chemicznej, medycynie, przemyśle elektronicznym, fotografii oraz bardziej prozaicznych dziedzinach, takich jak sztuka użytkowa czy jubilerstwo. Choć srebrne monety w większości państw wyszły z codziennego użytku (kilka lat temu pojawiły się informacje o niewielkim obszarze Stanów Zjednoczonych, gdzie w obiegu pojawiły się srebrne monety równolegle z obowiązującym pieniądzem), nadal mennice biją srebrne numizmaty i monety.
5
blok d
l.z.i. – 35(2)
Ag
srebro
łac. argentum
MA = 107,8682 u
Z = 47
A = 110
t.t. = 961,8 °C
t.w. = 2155 °C
p.a. = 144 pm
metaliczny
d – 10,49 g/cm³
st.u.: I, II, III
T1/2 = 250 dni
metal przejściowy
amfoteryczny charakter tlenków
l.z.i – liczba znanych izotopów (trwałych)
t.t. – temperatura topnienia
t.w. – temperatura wrzenia
p.a. – promień atomu
d – gęstość
MA – względna masa atomowa
Z – liczba atomowa
A – liczba masowa
st.u. – stopnień utlenienia
T1/2 – okres półtrwania
Pochodzenie
Mimo ogromnych możliwości zastosowania, ze względu na rzadkość tego pierwiastka, nie mogą one być zrealizowane w każdej dziedzinie.
Srebro rzadko znaleźć można w czystej postaci, choć częściej niż inne pierwiastki przez co określane jest jako pierwiastek rodzimy. Najczęściej pierwiastek ten związany jest w postaci minerałów i to z nich jest uzyskiwany. Są to między innymi chalkopiryt, argentyt czy też bornit.
W Europie srebro znajdowano i wydobywano głównie w Kongsberg w Norwegii, w Freiberg i Schneeberg w Saksonii, w Jáchymovie w Czechach.
Najbardziej znane dziś kopalnie srebra znajdują się na terenie Ameryki Południowej i Północnej (Kanada, Meksyk, Boliwia). Najwięcej pracujących kopalni znajduje się w Meksyku. Jednak większość srebra uzyskiwanego w dzisiejszych czasach jest produktem ubocznym górnictwa ołowiu.
Srebro
- Barwa: biała, srebrzystobiała
- Połysk: metaliczny
- Rysa: metaliczna srebrzystobiała
- Grupa: pierwiastki rodzime
- Układ krystalograficzny: regularny
- Pokrój: wydłużony, zazwyczaj druty i blachy
- Symbol chemiczny: Ag
- Twardość: 2,5 – 3
- Gęstość: 9,6 – 12
- Łupliwość: brak
- Przełam: nieregularny,
zazwyczaj określany jako zadziorowaty - Fluorescencja: brak
Właściwości
Srebro jest pierwiastkiem o barwie białej i metalicznym połysku. Po wystawieniu na działanie powietrza, ozonu lub siarkowodoru śniedzieje, pokrywając się czarnym nalotem. Naloty a srebrze mogą przyjmować również inne barwy: żółtawe, brunatne i szare.
Srebro jest pierwiastkiem miękkim, co może stwierdzić każdy posiadacz srebrnych przedmiotów, biżuterii czy też naczyń. Mimo to jest bardzo ciężkie, gdyż 1 cm3 waży około 10,5 g.
Wykazuje bardzo dobrą kowalność i ciągliwość, dzięki czemu daje się łatwo kształtować.
Odporne jest w znacznym stopniu na korozję i znakomicie odbija światło. Wypolerowana powierzchnia odbija ponad 90 % padającego światła.
Srebro rodzime, czyli nie połączone z innymi pierwiastkami, rzadko występuje w postaci kryształów, które najczęściej są zniekształcone. Najczęściej znajduje się niewielkie żyłki, płytki, wstążki i włókienka. Częste są kształty dendrytowe i pierzaste, naloty i wtrącenia, powłoki podobne do mchu i w kształcie loków. Posiadają domieszki złota, rtęci (landsbergit), miedzi, czasem platyny, antymonu i bizmutu.
Zastosowanie srebra
- bbb
- srebrna biżuteria
- sztuka użytkowa, np. sztućce
- elektronika
- protetyka dentystyczna i wypełnienia ubytków
- medycyna
- technologia chemiczna
- klisze fotograficzne
- srebrne numizmaty
Srebrna biżuteria to tak na prawdę stop srebra z innymi metalami.
Srebro stosowane jest w protetyce dentystycznej i jako wypełnienia ubytków. Jest popularnym dodatkiem do antyperspirantów i innych kosmetyków ze względu na właściwości antyseptyczne i ściągające.
W fotografice stosowane jest do produkcji emulsji fotograficznej.
Duża odporność na korozję wykorzystywana jest w przemyśle dzięki powlekaniu warstwą srebra wnętrza rur oraz tłoki silników.
Minerały podobne
Niezwykle podobny do srebra, na tyle iż można go z nim pomylić, jest rodzimy antymon. Ten jest jednak twardszy niż srebro w czystej postaci.
