Ołówek i gumka
Ołówek i gumka to podstawa szkolnictwa. Choć dzisiejsze czasy wydają się zmieniać nieco ten stan rzeczy, opowiadając się za bardziej nowoczesną technologią. Mimo to, ołówek i gumka nadal warte są uwagi, dzieląc się tym, co mają w sobie najlepszego z grafikami i przedszkolakami 😉 .
Galaretki
Któż choć raz nie jadł w swym życiu galaretki. Owocowej, mięsnej, w formie cukierka. Do wyboru, do koloru. Czym jednak są dziś galaretki? Jak są produkowane, i czy nadal można powiedzieć, że to wartościowe pożywienie?
Głównym składnikiem galaretek jest żelatyna, białko pochodzenia naturalnego, otrzymywana z kości i chrząstek zwierzęcych.
Świece – światło w mroku
Świece są wynalazkiem tak starym, że trudno choćby podejrzewać, kiedy zaczęła się ich historia. Mimo to pełnią swą rolę po dziś dzień, niezależnie od stopnia rozwoju cywilizacyjnego społeczeństwa.
Szkło – szklanki, słoiki, kufle i talerze
Z czego produkuje się szkło?
Głównym substratem do produkcji szkła jest kwarc, czyli tlenek krzemu (IV), inaczej SiO2. W ziarenkach piasku kwarc przyjmuje strukturę krystaliczną, lecz po stopieniu w temperaturze 1700 °C i ochłodzeniu, uzyskujemy bezpostaciową strukturę szkła.
Alkohol w życiu człowieka
Alkohole to duża grupa związków zawierających charakterystyczną dla siebie grupę hydroksylową -OH. Ich zastosowanie w życiu codziennym jest różnorodne, poczynając od rozpuszczalników, a kończąc na środkach odkażających. Jednak potocznie pod pojęciem alkoholu rozpoznawany jest jeden konkretny związek o zastosowaniu spożywczym: alkohol etylowy, będący istotnym składnikiem napojów tj. piwo, wino, wódka, czy cydr.
Kwas acetylosalicylowy – leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, przeciwzapalne i przeciwzakrzepowe
Kwas acetylosalicylowy, wg nazewnictwa IUPAC – kwas 2-acetoksybenzoesowy.
Leki zawierające kwas acetylosalicylowy
Kwas acetylosalicylowy jest związkiem szeroko wykorzystywanym przez farmaceutykę. Wchodzi w skład leków o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym, wśród których można wymienić popularną Aspirynę, Polopirynę S, Etopirynę, Calcipirynę, Asprocol, Upsarin C, czy Alka Seltzer.
Dostępny jest jednak nie tylko w postaci syntetycznego związku, lecz także jako składnik wielu naturalnych preparatów leczniczych. Doskonałym przykładem jest tu kora wierzby, wchodząca w skład wielu herbat, czy syropów tj. Pyrosal.
Tytan – Ti
4
blok d
l.z.i. – 18(5)
Ti
tytan
łac. titanium
MA = 47,88 u
Z = 22
A = 44
t.t. = 1669 °C
t.w. = 3330 °C
p.a. = 146 pm
metaliczny
d = 4,507 g/cm³
Konfiguracja elektronowa
[Ar]3d24s2
st.u.: IV
T1/2 = 54,2 lat
metal przejściowy
amfoteryczny charakter tlenków
l.z.i – liczba znanych izotopów (trwałych)
t.t. – temperatura topnienia
t.w. – temperatura wrzenia
p.a. – promień atomu
d – gęstość
MA – względna masa atomowa
Z – liczba atomowa
A – liczba masowa
st.u. – stopnień utlenienia
T1/2 – okres półtrwania
Zawartość tytanu w dostępnej badaniom części skorupy ziemskiej wynosi 0,42 %, co daje mu 10 miejsce pod względem rozpowszechnienia.
Wykaz najważniejszych związków chemicznych tytanu
CaTiO3 – tritlenek tytanu (IV) i wapnia (II) // dawniej tytanian wapnia
BaTiO3 – tritlenek tytanu (IV) i baru (II) // dawniej tytanian baru
TiOSO4 – siarczan tlenek tytanu (IV) // dawniej siarczan tytanylu
Tytan
Tytan jest pierwiastkiem o niewielkiej gęstości i dobrych właściwościach mechanicznych. Z tego względu stał się interesującym materiałem do budowy samolotów odrzutowych oraz rakiet kosmicznych.
Ferrotytan jest dodatkiem stopowym, który znacznie poprawia elastyczność i wytrzymałość stali. Wystarczającym dodatkiem są ilości mniejsze niż 0,1 % Ti w stali, przy czym ferrotytan zawiera do 25 % tytanu, pozostała część to żelazo. Ferrotytan otrzymuje się poprzez redukcję rutylu TiO2 w obecności żelaza Fe.
Iryd – Ir
6
blok d
l.z.i. – 33(2)
Ir
iryd
łac. iridium
MA = 192,22 u
Z = 77
A = 192
t.t. = 2443 °C
t.w. = 4550 °C
p.a. = 136 pm
metaliczny
d = 22,42 g/cm³
Konfiguracja elektronowa
[Xe]4f145d76s2
st.u.: II, III, IV, VI
T1/2 = 73,8 dni
metal przejściowy
średnio zasadowy charakter tlenków
l.z.i – liczba znanych izotopów (trwałych)
t.t. – temperatura topnienia
t.w. – temperatura wrzenia
p.a. – promień atomu
d – gęstość
MA – względna masa atomowa
Z – liczba atomowa
A – liczba masowa
st.u. – stopnień utlenienia
T1/2 – okres półtrwania
Rod – Rh
5
blok d
l.z.i. – 24(1)
Rh
rod
łac. rhodium
MA = 102, 90550 u
Z = 45
A = 101
t.t. = 1960 °C
t.w. = 3760 °C
p.a. = 134 pm
metaliczny
d = 12,46 g/cm³
Konfiguracja elektronowa
[Kr]4d85s1
st.u.: I, II, III, IV, V, VI
T1/2 = 3,3 lat
metal przejściowy
amfoteryczny charakter tlenków
l.z.i – liczba znanych izotopów (trwałych)
t.t. – temperatura topnienia
t.w. – temperatura wrzenia
p.a. – promień atomu
d – gęstość
MA – względna masa atomowa
Z – liczba atomowa
A – liczba masowa
st.u. – stopnień utlenienia
T1/2 – okres półtrwania
Kobalt – Co
4
blok d
l.z.i. – 21(1)
Co
kobalt
łac. cobaltum
MA = 58,93320 u
Z = 27
A = 60
t.t. = 1495 °C
t.w. = 3100 °C
p.a. = 125 pm
metaliczny
d = 8,90 g/cm³
Konfiguracja elektronowa
[Ar]3d74s2
st.u.: II, III
T1/2 = 5,2709 lat
metal przejściowy
amfoteryczny charakter tlenków
l.z.i – liczba znanych izotopów (trwałych)
t.t. – temperatura topnienia
t.w. – temperatura wrzenia
p.a. – promień atomu
d – gęstość
MA – względna masa atomowa
Z – liczba atomowa
A – liczba masowa
st.u. – stopnień utlenienia
T1/2 – okres półtrwania
Kobalt należy do pierwiastków występujących w wielu minerałach, w tym siarczkowych, arsenkowych, oraz tlenkowych żelaza, niklu i miedzi. Poza dodatkiem do tych rud, kobalt tworzy również własne minerały, w których gra główną rolę:
- smaltyn CoAs2
- kobaltyn CoAsS